Lešak se prvi put pominje u povelji knjeginje Milice 1395. godine kao Liješak, kao i Ostraće i Koporiće, kada je postao metoh manastira Pantelejmona koji se nalazi na Svetoj Gori. Svoj intenzivni razvoj doživljava u antičkom periodu, o čemu svedoče brojni tragovi iskopavanja rude, koje su vršili Rimljani, pre svega u Belom Brdu i Metalici. U srednjem veku, zahavaljujući najviše rudarstvu, čitav kraj je napredovao, pa iz tog perioda imamo i brojne ostatke, crkava, manastira, vodovoda (tzv. čunkovi), ulica itd. Čak su i Dubrovčani imali jednu naseobinu na teritoriji sela Ostraće. Posle okupacije od strane Turaka, kraj je naglo opusteo, pa otuda i poslovica da „ralo nije oralo deset godina“. Srušene su brojne crkve, manastiri, sela, a narod se iselio na sever.
Ponovno naseljavanje ovog kraja, u većem obimu, počinje početkom 19. veka. Za vreme Prvog srpskog ustanka (1804) kraj je oslobođen, kada je i nastupilo vreme trenutne slobode od desetak godina. Nažalost, Turci se vraćaju, ali neka sela, kasnije, pripala su Kneževini Srbiji, kao što su Jarinje i Bistrica. Ostala sela u kraju oslobođena su 1912. godine, pa bi to i mogao da bude datum oslobođenja od Turaka.
Za vreme Balkanskih ratova (1912-1913) i Prvog svetskog rata (1914-1918) brojno stanovništvo strada. Lešak u tom periodu daje dosta heroja, gde je najveći pukovnik Pavle Blažarić, nosilac tri Karađorđeve zvezde, i 29 drugih visokih stranih i naših odlikovanja. Memoari, koje je ostavio iza sebe, u mnogome svedoče o Srbiji toga vremena.
